Dnia 3 kwietnia 2025 roku w Sejmie RP odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji tzw. ustawy wiatrakowej, czyli ustawy z dnia 20 maja 2016 roku o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (tj.: Dz.U. z 2024 roku poz. 317) („Ustawa wiatrakowa”), przygotowanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Projekt nowelizacji został skierowany do prac w Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Infrastruktury.

Cel nowelizacji ustawy wiatrakowej

Projekt nowelizacji Ustawy wiatrakowej ma na celu liberalizację przepisów dotyczących lokalizacji elektrowni wiatrowych na lądzie, co ma przyspieszyć rozwój energetyki wiatrowej w Polsce i wspierać wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł energii (OZE) między innymi w celu zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju i uniezależnienia się od surowców energetycznych z innych państw.

Kluczowe zmiany w projekcie Ustawy wiatrakowej

1. Zmniejszenie minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań mieszkalnych

Dotychczasowa zasada 10H (odległość równa dziesięciokrotności wysokości turbiny, co oznaczało około 700 m) zostaje złagodzona do stałej minimalnej odległości 500 metrów od budynków mieszkalnych.

2. Regulacje dotyczące odległości od terenów chronionych

• Parki narodowe: minimalna odległość 1500 m (obecnie 10H)
• Rezerwaty przyrody: 500 m
• Obszary Natura 2000 (wybrane, chroniące ptaki i nietoperze): 500 m
• Drogi krajowe: 1H (wysokość turbiny).

3. Uproszczenie procedur lokalizacyjnych

Projekt Ustawy wiatrakowej przewiduje uproszczenie procesu planowania lokalizacji elektrowni wiatrowych poprzez ujednolicenie regulacji w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (u.p.z.p.). Usunięto dublujące się obowiązki konsultacji, wprowadzono nowe definicje (np. „elektrownia wiatrowa”, „gmina pobliska”) oraz umożliwiono realizację inwestycji na terenach, gdzie nie jest możliwa zabudowa mieszkaniowa bez konieczności sporządzania nowych planów miejscowych. Dodatkowo ułatwiono inwestycje w elektrownie wiatrowe w ramach zintegrowanych planów inwestycyjnych (ZPI).

4. Wprowadzenie przepisów dotyczących repoweringu

Nowelizacja Ustawy wiatrakowej umożliwia modernizację istniejących elektrowni wiatrowych poprzez wymianę starszych turbin na nowocześniejsze i bardziej wydajne.

5. Wsparcie dla innych odnawialnych źródeł energii

Projekt nowelizacji Ustawy wiatrakowej zawiera także przepisy dotyczące wsparcia dla biogazowni o mocy powyżej 1 MW oraz produkcji biometanu, w tym ułatwienia w bezpośrednim podłączeniu do przedsiębiorstw i kwestie aukcji na produkcję biometanu.

Znaczenie zmian

Zniesienie zasady 10H i obniżenie minimalnej odległości z 700 m do 500 m ma zwiększyć dostępność terenów pod inwestycje wiatrowe o około 26%, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie i obniżenia kosztów energii elektrycznej w Polsce. Zmiany te są również jednym z wymogów do realizacji planów związanych z Krajowym Planem Odbudowy i zwiększeniem udziału OZE w miksie energetycznym kraju.